مختصات جغرافیایی

     شهر پيرانشهر به عنوان مركز اداري سياسي شهرستان پيرانشهر در مختصات جغرافيايي36 درجه و42 دقيقه و 15 ثانيه عرض شمالي و45 درجه و 8 دقيقه  و 30 ثانيه

 طول شرقي نسبت به نصفالنهار گرينويچ قرار گرفته است و ارتفاع متوسط اين شهر از سطح دريا برابر 1445.9 متر مي‌باشد(سازمان مديريت و برنامه ريزي استان

 آذربايجان غربي، 1384).

(وجه تسمیه) خانه یا پیرانشهر

 پیرانشهر در گذشته جلگه لاهیجان پیران نامیده می شده است(سیستانی؛1378 ؛224). همچنین عبدالرحمن شرفکندی در فرهنگ لغت کردی-  فارسی خود

 از خانه نام می برد و آورده است که:

در زبان کردی(خانه) به معنای خانه خانه های پهلوی هم است، از اینرو این محل را (خانه) می نامیدند.

خانه دهی بود از دهستان پیران که جزء بخش حومه مهاباد بود(دهخدا، 1373: 8308)، این بخش شامل دهستان های پیران، کهنه لاجان و مامش بود به سال 1328

از شهرستان مهاباد جدا و به بخش خانه تبدیل و جزء شهرستان نقده گردید(مصاحب، ج اول: 882). سپس با تبدیل روستای کهنه خانه به پیرانشهر در روستای زرگتن

 و اراضی اطراف آن این شهر به روند توسعه فیزیکی خود ادامه داده است. ایجاد ادارات گمرک و مرزبانی و اداره شهربانی در سال 1308 ه.ش(ر.ک: طرح توسعه

 شهری پیرانشهر) در روستای کهنه خانه خود یکی از عوامل مؤثر بر جذب جمعیت بیشتر در آنجا گردید. در سال هاي 1327 و 1328 ه.ش یکی از عوامل موثر

دیگری که بر شدت توسعه روزافزون شهر تاثیر گذاشت ایجاد پادگان نظامی در شمال مکان فعلی شهر پیرانشهر و در یک کیلومتری روستای زرگتن بود که برای

ساکنان آن منطقه مؤلفه امنیت را که یکی از عوامل مهم و موثر بر یکجانشین شدن گروهی انسان ها چه در گذشته و چه در زمان حال بوده است، بوجود آورد. در سال 

1333ه.ش این منطقه به صورت مرکز بخش درآمد و بخشداری در آن ایجاد شد. سرانجام در سال 1339 ه.ش این روستا(زرگتن) در پی ایجاد شهرداری در آنجا به

عنوان یک شهر تلقی شد(شهرداری پیرانشهر، 1389) و در پی این امر بود که نام شهر مرزی خانه را برای آن انتخاب کردند. بخش خانه در سال 1347 ﻫ.ش به دلیل

سکونت غالب ایل پیران به پیرانشهر تغییر نام یافت(سایت دانشنامه جهان اسلام) و در سال 1348 ه.ش در پی ایجاد فرمانداری، به عنوان مرکز شهرستان معرفی شد

(فرمانداری پیرانشهر، 1386).